Η νέα εποχή στην απώλεια βάρους και οι παγίδες της γρήγορης λύσης.
Τα φαρμακευτικά σκευάσματα Ozempic, Wegovy και Mounjaro, έχουν φέρει την επανάσταση στην απώλεια βάρους και τη διαχείριση του διαβήτη τύπου 2. Η παχυσαρκία και ο διαβήτης αποτελούν αυξανόμενες παγκόσμιες προκλήσεις δημόσιας υγείας, με σοβαρές επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής και στο προσδόκιμο επιβίωσης.
Τα φαρμακευτικά σκευάσματα Ozempic, Wegovy και Mounjaro, που βασίζονται στις δραστικές ουσίες σεμαγλουτίδη και τιρζεπατίδη αντίστοιχα, έχουν προσελκύσει τεράστιο ενδιαφέρον για την ικανότητά τους να υποστηρίζουν την απώλεια βάρους και τον γλυκαιμικό έλεγχο. Ωστόσο, η επιτυχία αυτών των φαρμάκων εξαρτάται καθοριστικά από τη διατροφική συμπεριφορά και την εκπαίδευση του ατόμου.
Κριτήρια:
- Άτομα με Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) ≥30 kg/m², ανεξαρτήτως συννοσηρότητας.
- Άτομα με ΔΜΣ ≥27 kg/m², εφόσον συνυπάρχει τουλάχιστον μία από τις ακόλουθες καταστάσεις που σχετίζονται με την παχυσαρκία:
- Ασθενείς που δεν έχουν επιτύχει τουλάχιστον 5% απώλεια του αρχικού σωματικού βάρους μέσα σε 3 έως 6 μήνες με μη φαρμακευτική παρέμβαση (δίαιτα, άσκηση, συμπεριφορική θεραπεία).
Τι είναι τα φάρμακα GLP-1 και πώς δρουν
Η σεμαγλουτίδη(Ozempic/Wegovy) και η τιρζεπατίδη(Munjaro) ανήκουν στους αγωνιστές του υποδοχέα GLP-1(Glucagon-Like Peptide-1), ενώ η τιρζεπατίδη δρα επιπλέον και μέσω του GIP υποδοχέα(Glucose-dependent Insulinotropic Polypeptide). Αυτές οι ουσίες μιμούνται τις φυσικές εντερικές ορμόνες που ρυθμίζουν την όρεξη, την έκκριση ινσουλίνης και τη γλυκόζη αίματος.
Με απλά λόγια:
- Καθυστερούν την πέψη
- Μειώνουν την όρεξη
- Ενισχύουν το αίσθημα κορεσμού
Απώλεια βάρους με Ozempic, Wegovy και Mounjaro
- Σεμαγλουτίδη: 14,9% μέση απώλεια βάρους σε 68 εβδομάδες (μελέτη STEP 1)
- Τιρζεπατίδη (Mounjaro): έως και 20,9% μέση απώλεια βάρους (μελέτη SURMOUNT-1)
Και τα δύο σκευάσματα εμφανίζουν αποτελέσματα τόσο σε άτομα με ζαχαρώδη διαβήτη όσο και χωρίς διαβήτη. Παράλληλα, μειώνουν τη HbA1c και βελτιώνουν μεταβολικούς δείκτες. Σε άμεσες συγκριτικές μελέτες το Munjaro έχει συχνά επιδείξει μεγαλύτερες μειώσεις στην HbA1c και στο σωματικό βάρος.
Αλλά… υπάρχει ένα σημαντικό “αλλά”: η διακοπή της θεραπείας συχνά οδηγεί σε ανάκτηση του βάρους, και αυτό δεν είναι πρόβλημα των φαρμάκων —είναι πρόβλημα της συνολικής στρατηγικής.
Γιατί η διατροφική εκπαίδευση είναι μονόδρομος
Οι φαρμακευτικές λύσεις λειτουργούν υποστηρικτικά, αλλά δεν υποκαθιστούν την ανάγκη για μακροχρόνια αλλαγή στον τρόπο ζωής.
Χωρίς σωστή διατροφή:
- Μπορεί να μην επιτευχθούν τα επιθυμητά αποτελέσματα
- Αυξάνονται οι παρενέργειες
- Υπάρχει υψηλός κίνδυνος ανατροπής της προόδου μετά τη διακοπή της αγωγής
Αντίθετα η διατροφική εκπαίδευση:
- Ενδυναμώνει το άτομο
- Βελτιώνει τη σχέση με το φαγητό
- Μειώνει την εξάρτηση από σκευάσματα
- Ενισχύει τη μακροπρόθεσμη διαχείριση βάρους
Διατροφικές αρχές που πρέπει να συνοδεύουν τη θεραπεία:
- Πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας
- Τρόφιμα με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη
- Ίνες (π.χ. λαχανικά, όσπρια, βρώμη)
- Ελάχιστη ζάχαρη, επεξεργασμένα και τηγανητά
Παρενέργειες από Ozempic, Wegovy ή Mounjaro
Αν και γενικά καλά ανεκτά, τα φάρμακα αυτά συνοδεύονται από δυνητικές ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως:
- Γαστρεντερικές διαταραχές (ναυτία, διαρροια, δυσκοιλιότητα)
- Υπογλυκαιμία (κυρίως όταν συνδυάζονται με ινσουλίνη ή σουλφονυλουρίες )
- Παγκρεατίτιδα ,χολολιθίαση και χολοκιστίτιδα.
- Σπάνιες αναφορές για νεφρικά προβλήματα και επιπλοκές σε υπάρχουσα αμφιβληστροειδοπαθεια.
- Πιθανός κίνδυνος για όγκους των C-κυττάρων του θυρεοειδούς
Η ιατρική παρακολούθηση και η ενημέρωση για πιθανές αλληλεπιδράσεις είναι απαραίτητες.
Μακροπρόθεσμη διαχείριση
Μελέτες δείχνουν ότι η διακοπή της φαρμακευτικής αγωγής μπορεί να οδηγήσει σε ανάκτηση του βάρους, εάν δεν έχει ενισχυθεί η συμπεριφορική αλλαγή μέσω της διατροφικής καθοδήγησης και της κινητοποίησης του ασθενούς.
Ο σκοπός δεν είναι απλά να χάσουμε βάρος.
Ο σκοπός είναι να μάθουμε να μην το ξαναπάρουμε.
Συμπεράσματα
Το Ozempic και το Munjaro είναι ισχυρά εργαλεία, όχι μαγικές λύσεις στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας και του διαβήτη τύπου 2. Μπορούν να προσφέρουν σημαντική υποστήριξη σε όσους δυσκολεύονται, αλλά η εκπαίδευση, η διατροφική αλλαγή και η συστηματική υποστήριξη είναι το πραγματικό “κλειδί” για μακροχρόνια επιτυχία. Ωστόσο, είναι ζωτικής σημασίας να θυμόμαστε ότι αυτά είναι συνταγογραφούμενα φάρμακα που θα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο υπό την καθοδήγηση ενός επαγγελματία υγείας.
Θέλεις να μάθεις πώς η διατροφή μπορεί να ενισχύσει ή και να υποκαταστήσει τη φαρμακευτική σου θεραπεία;
Επικοινώνησε σήμερα μαζί μου για ένα πλήρως εξατομικευμένο πλάνο!
Βιβλιογραφία:
- Ariana M Chao, Jena S Tronieri, Anastassia Amaro, Thomas A Wadden Semaglutide for the Treatment of Obesity: Trends in Cardiovascular Medicine, April 2023, Volume 33, Issue 3, 159-166
https://doi.org/10.1016/j.tcm.2021.12.008
- Sharath Kommu; Philip Whitfield, Semaglutide: National Library of Medicine ,11 February 2024,
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK603723/
- Anastassia Amaro, Danny Sugimoto, Sean Wharton, Efficacy and safety of semaglutide for weight management: evidence from the STEP program: Postgraduate Medicine, 23 January 2023, Volume 134, 5-17
https://doi.org/10.1080/00325481.2022.2147326
- Khashayar Farzam; Preeti Patel. Tirzepatide: : National Library of Medicine, 20 February 2024.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK585056/
- Ania M Jastreboff, Louis J Aronne, Nadia N Ahmad, Sean Wharton, Lisa Connery, Breno Alves, Arihiro Kiyosue, Shuyu Zhang, Bing Liu, Mathijs C Bunck, Adam Stefanski, Tirzepatide Once Weekly for the Treatment of Obesity: The new England Journal of Medicine., 4 June 2022, volume 387, 205-216
- Rahul Mishra, Rishi Raj, Ghada Elshimy, Isain Zapata, Lakshmi Kannan, Priyanka Majety, Dinesh Edem, Ricardo Correa, Adverse Events Related to Tirzepatide: Journal of the Endocrine Society, April 2023, Volume 7, Issue 4,
https://doi.org/10.1210/jendso/bvad016
- Louis J Aronne, Naveed Sattar, Deborah B Horn, Harold E Bays, Sean Wharton, Wen-Yuan Lin, Nadia N Ahmad, Shuyu Zhang, Ran Liao, Mathijs C Bunck, Irina Jouravskaya, Madhumita A Murphy, Continued Treatment With Tirzepatide for Maintenance of Weight Reduction in Adults With Obesity: The SURMOUNT-4 Randomized Clinical Trial:Jama, 11 December 2023, 331(1):38-48
- Karan Vadher, Hiren Patel, Reema Mody, Joshua A Levine, Meredith Hoog, Alice Yy Cheng, Kevin M Pantalone, Hélène Sapin, Efficacy of tirzepatide 5, 10 and 15 mg versus semaglutide 2 mg in patients with type 2 diabetes: An adjusted indirect treatment comparison: Diabetes, Obesity and Metabolism, 19 May 2022, Volume24, Issue 9, 1861-1868
https://doi.org/10.1111/dom.14775
